23 tháng Chạp - Đưa ông Táo.

Hôm nay đã 23 tháng Chạp, là ngày dân gian đưa ông Táo về chầu Trời, theo truyền thuyết gia đình Táo quân gồm 2 ông nhưng chỉ có 1 bà (ai bảo xưa kia chỉ đàn ông mới biết năm thê bảy thiếp?), gia đình 3 người nhưng khi về chầu Trời thì chỉ thấy có một ông đại diện, phương tiện "truyền thống" của Táo quân là cá chép, hình ảnh ông Táo cỡi cá chép, tay cầm cuộn sớ, mặc áo dài, đội mão, đi hia, nhưng hơi lạ và kỳ cục là chẳng thấy mặc quần...

Truyền thuyết tại sao 2 ông mà chỉ có 1 bà chắc chúng ta ai cũng rõ, nhiệm vụ của gia đình Táo là trông coi chuyện bếp núc và "để ý" mọi việc trong nhà cho gia chủ, cái này coi thế mà cực kỳ quan trọng, cuối năm ông Táo về chầu Trời là để báo cáo, có nghĩa là "tâu bẩm" mọi chuyện trong nhà của gia chủ cho nhà Trời nắm rõ, để mà Trời còn lo liệu thưởng phạt gia chủ trong năm mới. Mâm cúng ông Táo đơn giản không cầu kỳ, chỉ ít bánh kẹo (trước đây có mấy thứ kẹo gọi là Thèo lèo cứt chuột), ít giấy tiền vàng bạc cho Ông làm lộ phí đi đường, và con cá chép để ông cỡi về trời, cúng xong con cá chép được mang ra sông thả. Ngày xưa có nhà cả năm trong nhà lục đục hoài, đến cuối năm tiễn ông Táo về chầu Trời thì cúng cho Ông hộp kẹo mạch nha cho ông xơi, để ông dính răng dính miệng lên trời không "tâu" được chuyện của gia đình mình.

Thông thường, khi cúng tiễn ông Táo người ta cũng làm thêm một mâm để tạ ơn Thổ thần Thổ địa, cũng là một "chức quan" nhỏ của nhà Trời như ông Táo, Thổ thần Thổ địa trông coi việc đất đai nhà cửa của gia chủ, bây giờ gọi là "địa chính", nhà cửa thì thời nào cũng thế, luôn luôn quan trọng vì có giá trị nhất trong tài sản của gia chủ, đất đai nhà cửa lên giá cũng có nghĩa là tài lộc của gia chủ tăng thêm, cho nên cuối năm cũng phải nhớ đến vị thần này mà lễ tạ. Nếu ông Táo cúng ở bếp, thì Thổ thần Thổ địa cúng ngay dưới đất chỗ ngạch cửa, lễ vật cũng đơn giản như cúng ông Táo...

Trong mâm cúng ông Táo, Thổ thần Thổ địa người ta cũng thường bày thêm món canh và một món mặn, món canh hay thấy canh khổ qua, chắc ý muốn cuối năm cái khổ sẽ qua đi... Bây giờ không biết cúng ông Táo người ta sẽ cầu khẩn, nói năng những gì, ngày xưa gia chủ thắp mấy cây nhang và khấn đại khái... "Hôm nay ngài sắp về trời/ Lòng con tâm niệm vài lời cầu xin/ Cầu cho trăm họ bình yên/ Cầu cho gia đạo ấm êm thuận hòa/ Xanh như lá đẹp như hoa/  Bước sang xuân mới trẻ già yên vui...".