Đạt Ma xách dép.

Bồ Đề Đạt Ma quảy một chiếc dép cỏ.

Bồ Đề Đạt Ma diện bích.

Trong Phật giáo tôi thích Thiền tông, là một tông phái Phật giáo khởi nguyên từ Ấn Độ, Tâm ấn, tượng trưng là Y, Bát được truyền từ Đức Phật Thích Ca cho ngài Ma Ha Ca Diếp (Ma Ha Ca Diếp được tính là tổ thứ nhất của dòng thiền Ấn Độ cho đến Bồ Đề Đạt Ma là tổ thứ 28). Đến đời Bồ Đề Đạt Ma, thế kỷ thứ 6, thứ 7 đã sang Trung Hoa mang theo ý chỉ của Thiền để Thiền tông trở thành một tông phái lớn, và Bồ Đề Đạt ma là tổ thứ nhất của Thiền tông Trung Hoa truyền cho đến Huệ Năng là 6 đời. Thiền tông có mục đích là để hành giả trực nhận được bản thể của sự vật và đạt được giác ngộ, như đấng Thích Ca Mâu Ni đã đạt được dưới gốc cây Bồ đề. Có nhiều tài liệu cho biết Thiền tông Ấn Độ được truyền vào Việt Nam từ rất sớm, trước cả Trung Hoa, từ khoảng thế kỷ thứ 2, thứ 3 và phát triển rực rỡ với trung tâm Phật giáo quan trọng ở Luy Lâu (Bắc Ninh). Thiền tông quan tâm đến kinh nghiệm chứng ngộ, đả phá những nghi thức tôn giáo và những lý luận về giáo pháp, Thiền tông đi thẳng vào tâm thức của con người, để "kiến tánh thành Phật", con đường ngắn nhất, và cũng gian khó nhất của hành giả.

Trong tất cả những vị Tổ sư của Thiền Tông có lẽ tôi thích nhất là Bồ Đề Đạt Ma, vị Tổ sư đời thứ 28 của dòng thiền Ấn Độ và là Tổ sư đời thứ nhất của dòng Thiền Trung Hoa.  Bồ Đề Đạt Ma (Bodhidharma, Bodai daruma) có nghĩa là Đạo pháp, còn có tên gọi khác là Bồ Đề Đạt Ma Đa La, Bồ Đề Đa La, hay Đạt Ma Đa La, và chúng ta cũng hay gặp tên viết tắt trong văn cảnh Thiền là Đạt Ma. Hình ảnh hay gặp về vị Tổ sư nổi tiếng này là quảy một chiếc dép cỏ trên vai với bộ dạng rất phong trần, râu tóc... trông không giống như một vị sư bình thường. Một hình ảnh khác là vị Tổ sư ngồi diện bích trong hang đá trên núi Tung Sơn nơi có chùa Thiếu Lâm nổi danh cổ kim, và truyền thuyết cũng cho là vị Tổ sư này đã khai sáng ra môn phái Thiếu lâm Tự nổi tiếng.

Một giai thoại khi Sư từ Ấn Độ sang Trung Hoa gặp vị vua đang trị vì là Lương Vũ Đế, vị vua này rất sùng đạo Phật đã cho xây nhiều chùa chiền, bảo tháp. Vua hỏi Sư: Trẫm từ khi lên ngôi đến nay xây chùa, chép kinh, độ tăng không biết bao nhiêu mà kể, vậy có công đức gì không? Sư đáp: không công đức. "Tại sao không công đức". "Bởi vì những việc vua làm là nhân "hữu lậu", chỉ là những quả nhỏ trong vòng nhân thiên, như ảnh tùy hình, tuy có nhưng không phải thật". "Vậy công đức chân thật là gì?". Sư đáp: Trí phải được thanh tịnh, thể phải được trống không, như vậy mới là công đức. Công đức không thể lấy việc thế gian như xây chùa, độ tăng... mà cầu". Vua lại hỏi: nghĩa tối cao của thánh đế là gì? "Một khi tỉnh rõ, thông suốt rồi thì không có gì là thánh". "Ai đang đối diện với Trẫm đây?". Sư đáp: không biết.

Sau khi nói chuyện với thánh đế Sư thấy chưa đến thời thuyết pháp tại Trung Hoa, bèn vượt sông Dương Tử đến chùa Thiếu Lâm ngồi trong hang đá tọa thiền diện bích 9 năm. Có truyền thuyết cho là Sư sống đến 150 tuổi, cuối đời bị đầu độc mà mất và được chôn ở Hồ Nam. Sau đó có một vị tăng đi hành hương ở Ấn Độ về gặp Sư trên núi Hùng Nhĩ, trên vai quảy một chiếc dép cỏ. Theo Nguyễn Lang trong Việt Nam Phật giáo sử luận thì Bồ Đề Đạt Ma có thể đã từng đến Giao Châu (Việt Nam) cuối đời nhà Tống (420 - 447) cùng với một nhà sư Ấn Độ khác tên là Pháp Thiên (Dharmadeva).