Cõi ta bà.

Trong entry trước, bạn Marguéruite có comment và nói tới "Cõi ta bà", một thuật ngữ của nhà Phật. A ha, cái này hay, thỉnh thoảng tôi vẫn được đọc ở đâu đó từ ngữ này, hoặc trong cuộc sống hằng ngày cũng có người nhắc đến, cùng với một từ khác nữa: Sát na. Thật sự tôi cũng không rành gì lắm về tôn giáo nói chung, hay các tôn giáo lớn trên thế giới như Phật giáo, Thiên chúa giáo, hoặc Hồi giáo... nói riêng, tuy từ thời còn nhỏ tôi cũng đã "tập tành" đọc khá nhiều kinh sách, và tìm hiểu khá nhiều về các tôn giáo.

Tôi chỉ biết đại khái "Cõi ta bà" được phiên âm từ tiếng Phạn Samsara, có nghĩa là ba ngàn thế giới đại thiên nằm trong phạm vi hóa độ của Phật Thích Ca, và thế giới của chúng ta đang sống mà nhà thơ Bùi Giáng gọi là "Cõi người ta", là một trong ba ngàn thế giới đó. Còn từ "Ta bà" cũng được phiên âm từ chữ Phạn Saha, có nghĩa là "Kham nhẫn, chịu đựng". Triết lý Phật giáo chỉ ra rằng "Cõi ta bà" chỉ là cõi tạm, cõi giả, cõi vô thường, ngoài ta bà là Cực lạc, là hạnh phúc miên viễn... Riêng từ ngữ Sát na để chỉ đơn vị ngắn nhất của thời gian, có thể hiểu nôm na như một cái chớp mắt, một ngày 24 giờ mà chúng ta đang sống được tính bằng sáu ngàn bốn trăm tỷ, chín vạn, chín ngàn, chín trăm tám mươi sát na (?!), một con số đúng sai chưa biết nhưng quả là có gây ấn tượng...

Lan man đến đây tự nhiên tôi nhớ tới một vài nhà thơ, nhạc sỹ có những câu thơ hoặc câu nhạc mà tôi biết có liên quan đến những từ ngữ kể trên, hoặc đến triết lý của tôn giáo. Chẳng hạn nhạc sỹ Trịnh Công Sơn có bài hát "Ở trọ", coi cuộc sống này như một cõi tạm: Tôi nay ở trọ trần gian, bâng khuâng vì những đôi môi rất hồng..., hay nhà thơ Nguyễn Bắc Sơn trong bài thơ "Tâm hồn trẻ thơ" có câu: Hớt tóc cạo râu là chuyện nhỏ/ Ba ngàn thế giới cũng chưa to. Còn nhà thơ Nguyễn Đức Sơn, kẻ ở ẩn giữa đại ngàn có một câu khác trong bài thơ "Tất cả đều trật lất": Nếu không có quỷ ma/ Khó bề thấy được Phật. Nhạc sỹ Phạm Duy lại có câu nhạc khác "Tình ta tan biến trong từng sát na...". Đại khái đấy là những cái nhìn của những nghệ sỹ...

Còn tôi, kẻ lơ phơ lất phất giữa cuộc đời, cái gì cũng chỉ biết qua loa lơ mơ lờ mờ, cũng có một vài suy nghĩ nho nhỏ, dĩ nhiên những suy nghĩ vớ vẩn này không phải để phủ nhận hay... chống lại bất cứ điều gì, bởi vì mỗi người sẽ tin những gì bản thân mình cho là đúng... Tôi tin "Cõi người ta" mà chúng ta đang sống là "cõi thật chăm phần chăm", đau khổ, địa ngục cũng ở trong cõi này, và hạnh phúc hay cực lạc, thiên đường cũng chỉ nằm trong cõi thật này, thật lạ thường và ngộ nghĩnh khi ta nghĩ đây là cõi giả, cõi tạm... để mơ về một cõi thật miên viễn ở xa xôi đâu đó. Cái này tựa như ta quên đi ổ bánh mì thường ngày có trong tay, mà đi mơ về một ổ bánh kem có sô cô la, nho, hạnh nhân nằm trên giấy...

Điều này cũng tựa như nhiều người cứ cho thế giới blog chẳng hạn là ảo, đây chính là một thế giới thật, do những con người thật tạo nên, bằng những suy nghĩ thật... Có thể chẳng bao giờ ta biết được người vẫn trò chuyện với ta hàng ngày tên thật là gì, tuổi tác, việc làm, khuôn mặt ra sao, có khi cả giới tính nữa, nhưng có hề gì, bởi thật sự vẫn có một con người như thế, bằng xương bằng thịt, hiện hữu đâu đó...

Ồ, tôi lại lan man nữa rồi...