Phiếm về chụp hình.

 

 

Tôi viết nhảm nhảm về máy hình, cũng có bạn chú ý, nên "thừa thắng xông lên" tôi sẽ nhảm tiếp về chụp hình, gọi là góp vui cuối tuần, nói chuyện phiếm bây giờ gọi là "tám", nhưng thời của tôi mấy chục năm về trước thì kêu là  "tán", "tán dóc", "tán nhảm".  Chẳng hiểu tại sao ngày xưa lại gọi người thợ là các bác "phó", thợ chụp hình là "phó nháy, phó nhòm", thợ mộc là "phó mộc", thợ xây là "phó nề", thợ cắt tóc là "phó cạo"... Hay là cái thời xét theo thứ tự "Sĩ, nông, công, thương" ấy người đời chỉ coi trọng Sĩ và Nông, còn Công (công nhân, công nghệ...), và Thương (thương nghiệp...) chỉ là hàng thứ yếu, nên người thợ mới trở thành... phó (phụ, không phải chính thức). Sau này thì có thêm từ "Phó thường dân", để ám chỉ... đám dân đen.

Chụp hình, người mình gọi là Nhiếp ảnh (Nhiếp là thay thế, ảnh là hình bóng), cái hình bóng thay cho người hay cảnh vật, đơn giản là như thế, đúng như tính cách Á Đông, đơn thuần việc chụp hình chụp ảnh chỉ là ghi lại hình ảnh của con người, cảnh vật, còn tiếng Tây gọi là Photographier, tiếng Anh cũng gọi na ná "phtography", chiết tự ra thì "Photo" là ánh sáng, còn chữ "Graffite": bên tiếng Tây là bức vẽ, hình vẽ, tiếng Anh là "Graf.fitil". Photographier, hay Photograpy, có nghĩa là "Vẽ bằng ánh sáng". A ha, điều này nói lên sự khác biệt giữa suy nghĩ của dân Á Đông và suy nghĩ của dân Âu Mỹ, Người Âu Mỹ rõ ràng đã mang tính khoa học để giải nghĩa cho việc chụp hình... .

Có trong tay chiếc máy chụp hình, với loại du lịch bỏ túi gọn nhẹ, thì gần như chiếc máy hình đã quyết định cho ta tất cả, chúng ta chỉ việc xạc đầy pin, gắn thẻ nhớ và ngắm nghía, bấm chụp, tuy cũng có vài chế độ chụp cho ta lựa chọn trên máy, chụp chân dung, phong cảnh, hoa cỏ, trẻ con... Khi bấm chụp trên màn hình cũng hiển thị cho ta biết tốc độ, khẩu độ, và một vài thông số khác về tấm hình ta sẽ chụp, những loại máy này thường người chụp không điều chỉnh gì thêm, cứ canh nét là bấm chụp. Với loại máy cao cấp hơn chút đỉnh thường có một nút vặn trên thân máy, ngoài chức năng như loại bỏ túi gọn nhẹ, thông thường có thêm những chữ như M, A, S, P... Chữ M (manuel) để dùng cho điều chỉnh các thông số kỹ thuật khi chụp bằng tay, theo ý thích của người chụp (như máy cơ xài phim ngày trước). Chữ A (Aperture) ưu tiên chọn khẩu độ (độ mở lớn nhỏ của ống kính), khi ta để chế độ này khẩu độ được giữ nguyên, khi bấm chụp tùy theo điều kiện ánh sáng mà tốc độ chụp sẽ thay đổi, để giữ đúng sáng cho tấm hình, trên màn ảnh báo hiệu là chữ f kèm theo một con số, chẳng hạn f5.6. Chữ S (speed) ưu tiên chọn tốc độ chụp (thời gian đóng mở của màn trập ống kính), chọn chế độ chụp này thời gian chụp sẽ không thay đổi, ngược lại, khẩu độ của ống kính sẽ thay đổi, mở lớn hay đóng nhỏ để tấm hình đúng sáng. Chữ P (program), chọn chế độ này máy sẽ quyết định tất cả về khẩu độ, tốc độ... khi ta bấm chụp.

Ngoài những yếu tố cơ bản nêu trên, còn có những thông số khác như Iso (độ nhạy sáng), White balance (cân bằng trắng) cũng ảnh hưởng không ít đến tấm hình của người chụp. Có một điều tôi nhận thấy, chỉ có những người tương đối rành về nhiếp ảnh mới chú ý đến những thông số kỹ thuật của máy khi chụp, chẳng hạn để tốc độ hoặc khẩu độ bao nhiêu (tốc độ và khẩu độ luôn phải tương quan để cho ra một tấm ảnh đúng sáng, bớt đi một nấc tốc độ thì phải tăng thêm một nấc khẩu độ, điều này máy sẽ tự động chỉnh, ngoại trừ khi ta để ở chế độ M (manuel) điều chỉnh bằng tay. Tuy nhiên có một điều quan trọng mà các bạn không rành về kỹ thuật chụp hay mắc phải, đó là tốc độ chụp bao nhiêu (thường tính bằng phần trăm giây) thì chụp không bị rung máy, hoặc độ đóng mở của ống kính (khẩu độ) bao nhiêu thì xóa phông hiệu quả, điều này còn liên quan đến Iso (độ nhạy sáng) khi ta đặt. Như các bạn thấy, tấm hình đầu tiên con chim sẻ đang rỉa lông, tốc độ chụp phải khá nhanh khoảng 1/125 giây trở lên để bắt đứng hình (động tác rỉa lông, đuôi xòe ra), ở tấm hình thứ 3 cũng thế, tốc độ chụp khoảng 1/250 giây trở lên mới có thể bắt đứng được cặp nhảy đang "lơ lửng" khi nhảy điệu jive nhanh và vui nhộn. Còn tấm hình thứ 4 thì phải để tốc độ chậm, khoảng 1 giây khi chụp để tạo ra những bóng mờ... Với các bạn ít rành về kỹ thuật, thường sau khi chụp, nhìn lại mới biết tấm hình của mình chụp như thế nào, còn với người rành, sẽ biết được hình của mình... trước khi chụp . Ở tấm hình thứ 2 là chụp ngược sáng, thường chụp lúc bình minh, hoàng hôn... để lấy "bóng", hình khối, ánh sáng lúc chụp là nguồn sáng khá mạnh của mặt trời đang lên, khẩu độ của ống kính được đóng lại rất nhỏ, những gì sau nguồn sáng sẽ không thấy được chi tiết, loại hình chụp này trông khá bắt mắt...

Ngoài những yếu tố về kỹ thuật của máy móc, kỹ thuật của nhiếp ảnh, còn một yếu tố khác là.... mắt nhìn, góc nhìn, và cả tâm hồn, nghề nghiệp, đủ thứ hầm bà lằng khác nữa..., sẽ quyết định về tấm hình chụp của mỗi người. Nói chung chụp hình bây giờ là quá dễ, chụp hình đẹp hoặc có "tính nghệ thuật" cũng... không khó. Tôi thấy nhiều bạn chụp hình đẹp và có nét lắm, nắm vững kỹ thuật chút xíu nữa các bạn sẽ có những tấm hình rất xuất sắc, thật đấy! .