Luân hồi.

"Lang thang từ độ luân hồi

Vô minh nẻo trước xa xôi dặm về..."

Vũ Hoàng Chương.

Luân hồi, thường được hiểu theo thuật ngữ nhà Phật, nôm na giải nghĩa từng chữ thì Luân là cái bánh xe, Hồi là quay trở lại, Luân hồi, tiếng Phạn gọi là Samsàra được hiểu là sự chuyển tiếp của những kiếp sống. Trong Phật giáo được biểu thị bằng cái bánh xe (Cakka), trông tựa như cái bánh lái của tàu buồm ngày trước, và được gọi là Bánh xe luân hồi (Samsàra Cakka).

Một sinh vật sau khi chết, thân xác sẽ tan rã, nhưng thần thức sẽ tiếp tục đi vào một đời sống mới trong sáu cõi, đó là: Trời - Người - Atula (theo giải thích trong kinh sách nhà Phật Atula là một thứ quỷ thần chuyên đi "quậy phá" các đấng Phạm Thiên) - Địa ngục - Ngạ quỷ - Súc sanh. Và tùy theo "nghiệp" mà sẽ vào một trong sáu cõi trên.

Đại khái là như vậy, ở nhà tôi có một mớ kinh sách, Cựu ước, Tân Ước bên Thiên Chúa Giáo, kinh Dược sư, Nhật tụng, Pháp hoa, Bát nhã... bên Phật giáo. Thỉnh thoảng rảnh quá không biết làm gì tôi lấy ra đọc, và càng đọc càng... mù mịt. Những kinh sách này nằm trong hệ thống triết học của tôn giáo. Tôi còn nhớ một câu chuyện thiền giữa 2 chú tiểu. Có 2 chú tiểu theo học một lớp triết học, sau một thời gian một chú đến lớp học rất hớn hở, còn chú kia thì rất rầu rĩ vì chẳng hiểu gì cả. Chú học rầu rĩ bèn hỏi chú hớn hở "này huynh có bí quyết gì không mà sao học thấy dễ dàng quá, đệ đây học mãi chẳng hiểu". Chú kia trả lời "ồ triết học có gì khó đâu, đó chỉ là một hệ thống những ngôn từ, chữ nghĩa rối rắm giải thích những điều rất đơn giản đó mà"...

Quả thật tôi đọc những kinh sách nhất là kinh sách Phật giáo chẳng hiểu được mấy chữ, nào là ngũ uẩn, lục thức, giai không, luân hồi, nhân quả, duyên, nhân duyên, nghiệp, nghiệp thức, nghiệp báo, ngã, sát na, súc sanh, ngạ quỷ... ôi thôi lung tung, điên cái đầu...

Mà không phải chỉ Phật giáo mới có luân hồi, bên Thiên Chúa giáo cũng có. Kinh Tin kính đã nói rõ "tôi tin xác loài người ngày sau sống lại...", và tùy theo lúc còn sống con người đó làm điều lành hay điều dữ mà khi chết đến ngày tận thế sẽ bị Chúa trời phán xét, mà cho vào địa ngục hay thiên đường...

Tôn giáo là niềm tin, dĩ nhiên ai theo tôn giáo nào sẽ tin theo giáo lý của tôn giáo đó, không có khái niệm đúng hay sai, có lý hay vô lý. Tôn giáo nào cũng có cái hay của nó, nhưng riêng tôi trong chuyện luân hồi thì tôi nghĩ thế này, luân hồi chính là sự chuyển tiếp (vòng đời) của muôn loài (động vật và thực vật), chẳng hạn hình ảnh tôi chụp bên trên, cây sẽ ra hoa, hoa tàn sẽ kết thành quả, rồi từ quả cho hạt, hạt rơi xuống đất, gặp chỗ đất tốt (duyên) thích hợp sẽ lại mọc thành cây, tiếp tục một vòng luân hồi...